Halka Arz Nedir? İşletmelere Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Borsa İstanbul’da yapılan halka arzlar yatırımcılar arasında oldukça popüler. Türkiye genelinde milyonlarca yatırımcı halka arzlara katılarak birikimlerini değerlendirmek istiyor. Hatta birçok yatırımcı borsada işlem gören ya da ilk defa halka arz olan şirketlerin hisselerini satın alarak erken emekliliğin hayalini kuruyor. Halka arzın ne olduğunu bilmeyenler ise ‘halka arz nedir?’ şeklinde araştırmalar yapıyor. Ayrıca bu durum sadece yatırımcılara değil işletmelere de büyük oranda getiri sağlıyor. Hal böyleyken ‘Halka arzın işletmelere sağladığı avantajlar nelerdir?’ sorgulamaları da merak ediliyor.
Halka arz son dönemin popüler yatırım fırsatlarından biri olarak görülüyor. Birikimlerinden ya da maaşından belirli bir kısmı yatırarak Borsa İstanbul’da hisse sahibi olmak isteyenler halka arzları yakından takip ediyor. Böylece ‘halka arz nedir?’ sorusu sıkça araştırılıyor. Sadece yatırımcılar değil işletme sahipleri de ‘işletmelere sağladığı avantajlar nelerdir?’ sorusuna yanıt arıyor. Bu sayede Borsa İstanbul’da yatırımcısıyla ortak olan şirketin kazancı merak ediliyor.
HALKA ARZ SÜRECİNİN DETAYLARI
Hazırlık
Halka arz süreci, birkaç aşamadan oluşur. İlk aşamada, halka arzın şirkete sağlayacağı getiriler ve avantajlar değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda halka arz kararı alınırsa, bir şirket içi çalışma grubu oluşturulur.
Yasal Düzenlemeler ve Başvuru Belgeleri
Halka arz sürecinin ikinci aşamasında, şirket halka arzla ilgili mevzuata uygun hale getirilir. Şirketin TFRS uyumlu finansal tablo ve raporları bağımsız denetime tabi tutulur, şirketin hukuki durumunu gösteren bir bağımsız hukukçu raporu hazırlatılır, şirketin maddi duran varlıklarının güncel piyasa değerlerinin belirlenmesi için SPK tarafından yetkilendirilmiş bir değerleme şirketine değerleme yaptırılır. Şirketin finansal durumunu, yönetim yapısını ve iş modelini detaylı bir şekilde açıklayan bir izahname hazırlanır. İzahname, potansiyel yatırımcılara sunulacak en önemli belgedir ve bu belgede şirketin mali durumu, faaliyet raporları, risk faktörleri ve halka arzın amaçları gibi bilgiler yer alır.
Değerleme ve Fiyat Belirleme
Şirketin değerlemesi, halka arz sürecinin kritik bir aşamasıdır. Değerleme, halka arza aracılık edecek aracı kurum tarafında yapılır. Fiyat tespit raporuyla belgelenen bu şirket değerinin şirketin sermayesine bölünmesiyle şirketin hisselerinin piyasada işlem göreceği başlangıç fiyatını belirlenmiş olur.
Talep Toplama
SPK tarafından onaylanan halka arz izahnamesi sonrasında belirlenen tarihlerde yatırımcıların taleplerini toplanır. Talep toplama sonrasında belirlenen günde düzenlenecek bir gong töreni ile şirket borsada işlem görmeye başlar.
Halka Arz ve İşlem Görme
Halka arz sürecinin son aşamasında, şirketin hisseleri belirlenen fiyat üzerinden borsada işlem görmeye başlar. Borsa İstanbul pay piyasasında hisseler 8 farklı pazarda işlem görür. Bu pazarlar; Yıldız Pazar, Ana Pazar, Alt Pazar, Yakın İzleme Pazarı, Piyasa Öncesi İşlem Platformu, Yapılandırılmış Ürünler ve Fon Pazarı, Girişim Sermayesi Pazarı ve Emtia Pazarı’dır. İlk işlem gününde, hisse fiyatları genellikle dalgalanabilir ve yatırımcıların ilgisi doğrultusunda keskin değişim gösterebilir.
HALKA ARZIN İŞLETMELERE SAĞLADIĞI AVANTAJLAR NELERDİR?
Finansman
Likidite
Tanıtım
Kurumsallaşma
İkincil halka arz imkânı
Kredibilite
Globalleşme