Halka arz olan şirketler işletme sermayesini artırırken yatırımları için finansman elde etmekte. Yakın dönemde halka arzlar Türk şirketleri ve yatırımcıları arasında oldukça popülerdir. Başvuru ve inceleme sürecinin tamamlanmasının ardından Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayan şirketler hem tanınırlığını hem de değerlerini artırmakta. Tam da bu noktada ‘halka açılma şartları nelerdir? ‘sorusu merak ediliyor.
Bir şirket ortaklarının mevcut paylarının bir kısmını borsada satması veya şirketin sermayesini artırması yoluyla yeni ortaklar edinmesine halka açılma/halka arz denir. Halka açılma şirketlere sermaye artırımı, likidite açığını kapatma, büyüme stratejilerini geliştirme ve yatırımlarını finanse etme gibi hedefler sunar. Halka açılma şartları nelerdir? Halka açılma çeşitli yasalara, mevzuatlara, yönetmeliklere ve ilke kararlarına uymak şartıyla gerçekleştirilebilmektedir.
HALKA AÇILMA ÖNCESİ HAZIRLIK
Bir şirketin halka açılmadan önce hazırlık sürecini tamamlaması gerekiyor. Bunun için ise dikkat edilmesi gereken bir takım süreçler var:
Finansal ve Operasyonel Durumun İncelenmesi: Halka açılmayı planlayan bir şirketin, finansal durumunu ve operasyonel verimliliğini dikkatle değerlendirmesi gerekir. Halka arzda şirketin finansal durumu TFRS uyumlu finansal tablo ve raporlar ifade etmektedir. Bu finansal tablo ve raporlar bağımsız bir denetim firması tarafından özel amaçlı bağımsız denetime tabi tutulmalıdır.
Şirket İçi Hazırlıklar: Her ne kadar kurumsallaşma halka açılmanın amaçlarından ve sonuçlarından biri ise de halka arzı hedefleyen şirketlerin kurumsallaşmaya uygun idari ve operasyonel organizasyon yapısına sahip olması gereklidir.
HALKA AÇILMA ŞARTLARI NELERDİR?
Halka Arzın Amaçları: Şirketler halka arzdan elde edecekleri gelirleri hangi alanlarda kullanacaklarını belirtmek zorundadır. Bu amaçlar genellikle işletme sermayesini güçlendirme, finansal borçların tasfiyesi veya azaltılması, yatırımların finansmanı ile şirket devir-birleşmeleri gibi agresif büyüme stratejilerinin desteklenmesi şeklindedir.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Onayı: Türkiye’de halka açılmak isteyen bir şirketin, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenen şartları yerine getirmesi gerekir. SPK, halka arz başvurusunu inceler ve onaylar. SPK inceleme sürecinde şirketin finansal durumunu, faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini, hukuki durumunu değerlendirir.
Halka Arz İzahnamesi: Halka arz izahnamesi şirket, ortaklar, yöneticiler, finansal durum, riskler ve gelecekteki beklentileri hakkında yatırımcılara detaylı bilgi sağlayan bir belgedir. İzahname, SPK tarafından incelenmeli ve onaylanmalıdır. Onaylanan izahname yatırımcıların incelemesi için halka arzdan önce ilan edilmelidir.
Hisse Senedi Fiyatının Belirlenmesi: Hisse senedi fiyatının belirlenmesi, halka arz sürecinin en kritik aşamalarından biridir. Halka arza aracılık eden aracı kurum tarafından hazırlanan Fiyat tespit Raporu ile belirlenmektedir ve izahnamenin onaylanmasından sonra yatırımcıların incelemesi için halka arzdan önce ilan edilmelidir. Fiyat, şirketin finansal performansı, bulunduğu sektör/sektörlerin finansal performansı ve şirketin gelecekteki büyüme beklentileri gibi faktörlere dayanır.
Hisse Senedi Dağıtım Stratejisi: Hisse senetlerinin nasıl dağıtılacağına halka arzdan önce karar verilmesi ve ilan edilmesi gerekir. Bu strateji, yatırımcılara sunulacak hisse miktarını, öncelikli yatırımcı gruplarını ve halka arzın coğrafi dağılımını içerir. Şirket, genellikle kurumsal yatırımcılar, bireysel yatırımcılar ve yabancı yatırımcılar arasında bir denge sağlar. Bu denge eşit dağıtım ya da oransal dağıtım yöntemiyle belirlenir.
İzahnamenin SPK tarafından onaylanmasından sonra belirlenen talep toplama tarihlerinde yatırımcılar, aracı kurumlar nezdinde bulunan hesapları üzerinden satın almak istedikleri hisse taleplerini açarlar. Talep toplama (halka arz) süreci tamamlandıktan sonra belirlenen günde hisse senetleri Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlar. Hisse senetlerinin borsada işlem görmeye başlamasıyla birlikte, şirket halka açık bir statü kazanır ve düzenli olarak bağımsız denetime tabi olma ve finansal raporlarını ilan etme yükümlülüğü altına girer.
Halka açık bir şirket olarak, düzenli finansal raporlama, bağımsız denetim, kurumsal yönetim ilkelerine uyum ve yatırımcı ilişkileri gibi yükümlülükleri yerine getirmesi gerekmektedir. Bu yükümlülükler, şirketin şeffaflığını artırır ve yatırımcı güvenini sağlar.
Halka açılma, şirketler için önemli bir finansal ve stratejik adımdır. Bu süreç, titizlikle planlanmalı ve yönetilmelidir. Halka açılmanın başarılı olması için, şirketin finansal sağlığı, operasyonel verimliliği, yasal gerekliliklere uyumu ve yatırımcılarla etkili iletişim kurma yeteneği kritik öneme sahiptir. Halka açılma süreci, şirketin büyüme hedeflerine ulaşmasına, piyasa değerini artırmasına ve kurumsal yönetim ilkelerine uygun bir şekilde faaliyet göstermesine olanak sağlar.
Turkish